Jakie badanie obrazowe wybrać – punktowe, pantomogram czy CBCT?
Współczesna stomatologia korzysta z kilku typów obrazowania – punktowego, panoramicznego (pantomogramu) oraz tomografii CBCT. Każde z nich ma inne przeznaczenie kliniczne i inne ograniczenia. Jak więc świadomie zdecydować, które badanie zlecić lub wykonać? W tym poradniku znajdziesz konkretne wskazówki, które pomogą Ci uniknąć diagnostycznych pomyłek.
Kiedy wybrać zdjęcie punktowe, a kiedy pantomogram?
RTG punktowe (wewnątrzustne) to podstawowe narzędzie w diagnostyce jednego zęba. Umożliwia precyzyjne zobrazowanie wierzchołka korzenia, kanałów korzeniowych oraz zmian zapalnych okołowierzchołkowych. Jest niezbędne przed leczeniem endodontycznym i po jego zakończeniu. Ze względu na ograniczony zakres widoczności, zdjęcia punktowe nie nadają się jednak do oceny całych łuków zębowych czy położenia zębów zatrzymanych.
Pantomogram, czyli zdjęcie panoramiczne, daje pełny przegląd szczęki, żuchwy, stawów skroniowo-żuchwowych i zatok szczękowych. To badanie pierwszego wyboru w diagnostyce ogólnej, ortodontycznej i chirurgicznej. Umożliwia wykrycie zębów nadliczbowych, ognisk zapalnych w kości, patologii stawów i torbieli. Jego ograniczeniem jest brak szczegółowości – pantomogram nie nadaje się do planowania leczenia kanałowego ani implantologii.
CBCT, czyli precyzja diagnostyki w trójwymiarze i RTG stomatologiczny
CBCT (Cone Beam Computed Tomography) to badanie obrazowe 3D o bardzo wysokiej rozdzielczości, przy znacznie niższej dawce promieniowania niż tradycyjna tomografia spiralna. CBCT stosuje się m.in. w diagnostyce zmian okołowierzchołkowych, planowaniu zabiegów implantologicznych, chirurgicznych oraz ocenie ułożenia zębów zatrzymanych w relacji do struktur anatomicznych (np. kanału żuchwy czy zatoki szczękowej).
Wybór CBCT jest uzasadniony, gdy potrzebna jest przestrzenna analiza tkanek, np. przy podejrzeniu złamań korzenia, ocenie resorpcji lub analizie grubości blaszki kostnej. Warto zaznaczyć, że w przypadku RTG stomatologicznego w Lublinie, gabinet Wileńska Rentgen oferuje pełen zakres badań, w tym CBCT szczęki i żuchwy z rekonstrukcjami w płaszczyznach.
Zalety CBCT to:
- wysoka szczegółowość obrazu bez nakładania się struktur,
- możliwość pomiarów objętościowych i odległości w planowaniu implantów,
- krótki czas badania i możliwość ograniczenia pola ekspozycji (FOV) do konkretnego obszaru.
Podsumowując, nie istnieje jedno „najlepsze” badanie radiologiczne – jego wybór powinien zależeć od celu diagnostycznego. Zdjęcie punktowe sprawdzi się przy jednym zębie, pantomogram da szeroki pogląd na cały układ stomatognatyczny, a CBCT zapewni trójwymiarowy wgląd w najdrobniejsze detale. Świadome dopasowanie techniki obrazowania zwiększa skuteczność leczenia i ogranicza ryzyko błędów. W sytuacjach wymagających precyzyjnej diagnostyki 3D, warto skorzystać z doświadczenia placówek takich jak Wileńska Rentgen Stomatologiczny w Lublinie, które oferują dostęp do nowoczesnego sprzętu oraz specjalistycznego opracowania wyników.